Trong tiếng Việt, tên gọi của các ankan kết thúc bằng -an.

Các ankan với mạch cacbon không phân nhánh

Mười phân tử đầu tiên của dãy (theo số lượng nguyên tử cacbon) được đặt tên như sau:

metan, CH4etan, C2H6propan, C3H8butan, C4H10pentan, C5H12hexan, C6H14heptan, C7H16octan, C8H18nonan, C9H20đecan, C10H22 Một ankan mạch thẳng

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Ankan mạch thẳng.

Các ankan chứa 5 hoặc nhiều hơn nguyên tử cacbon được đặt tên bằng cách bổ sung thêm hậu tố -an vào quy ước chính xác của IUPAC để đọc các số. Do đó, pentan, C5H12; hexan, C6H14; heptan, C7H16; octan, C8H18; etc. Để có danh sách hoàn chỉnh hơn, xem Danh sách các ankan.

Các ankan mạch không phân nhánh đôi khi được bổ sung thêm tiền tố n- (ám chỉ thông thường) để phân biệt chúng với các ankan mạch nhánh có cùng số nguyên tử cacbon. Mặc dù nó không phải là cần thiết một cách tuyệt đối, nhưng việc sử dụng nó vẫn là phổ biến trong các trường hợp mà ở đó có sự khác biệt quan trọng về thuộc tính giữa ankan mạch không phân nhánh và các đồng phân mạch nhánh: ví dụ n-hexan là một chất độc đối với hệ thần kinh trong khi các đồng phân mạch nhánh của nó thì lại không phải.

Các ankan mạch nhánh

Ball-and-stick model of isopentane (common name) or 2-methylbutane (IUPAC systematic name)

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Ankan mạch nhánh.

Các ankan mạch nhánh được đặt tên như sau:

• Xác định mạch các nguyên tử cacbon dài nhất.
• Đánh số các nguyên tử cacbon trong mạch này, bắt đầu từ 1 tại đầu gần nhánh hơn và tiếp tục đếm cho đến khi gặp nguyên tử cacbon cuối cùng của mạch đó ở đầu kia.
• Kiểm tra các nhóm đính vào mạch theo trật tự và tạo ra tên gọi cho chúng.
• Tạo ra tên bằng cách nhìn vào các nhóm đính vào khác nhau, và viết tên của chúng cho từng nhóm, theo trật tự sau:
  • Số hay các số của nguyên tử cacbon, hay các nguyên tử, mà ở đó nó đính vào.
  • Các tiền tố di-, tri-, tetra- v.v nếu nhóm đính vào 2, 3, 4 v.v vị trí trong mạch, hoặc không có gì nếu nó được đính vào chỉ một chỗ duy nhất.
  • Tên của nhóm đính vào.
• Việc tạo ra tên gọi được kết thúc khi đã viết xong tên gọi của mạch cacbon dài nhất.

Để thực hiện thuật toán này, người ta cần phải biết các nhóm thay thế được gọi như thế nào. Điều này được thực hiện bằng cùng một cách, ngoại trừ là thay vì sử dụng mạch cacbon dài nhất thì người ta sử dụng mạch dài nhất bắt đầu từ điểm đính vào; ngoài ra, việc đánh số được thực hiện sao cho nguyên tử cacbon tiếp theo điểm đính vào có giá trị số bằng 1.

Ví dụ, hợp chất (CH3)3-CH là ankan chứa 4 nguyên tử cacbon duy nhất có thể có tính chất khác với butan CH3-CH2-CH2-CH3. Tên gọi hình thức của nó là 2-metylpropan.

Tuy nhiên, pentan có hai đồng phân mạch nhánh ngoài dạng mạch thẳng thông thường là: (CH3)4-C hay 2,2-đimetylpropan và (CH3)2-CH-CH2-CH3 hay 2-metylbutan.

Tên gọi thông thường

Các tên gọi ngoài hệ thống vẫn được duy trì trong hệ thống của IUPAC:

isobutan cho 2-metylpropanisopentan cho 2-metylbutanneopentan cho 2,2-đimetylpropan

Tên gọi isooctan được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp hóa dầu để chỉ 2,2,4-trimetylpentan.